Większość osób spoza branży budowlanej prawdopodobnie nigdy nie spotka się z tym określeniem. Chyba, że samodzielnie postanowi zrobić remont gdzieś, gdzie dawno go nie było i trafi na subit, a ten wymaga szczególnego traktowania i wiedzy. Choć wielu z nas nieświadomie miało lub nawet ma z nim do czynienia, jego obecność – choć powinna być dla nas istotna – takowa nie jest. Subit, czyli lepik asfaltowy w latach 80-tych i 90-tych namiętnie był stosowany w Polsce, ale i w całej zachodniej Europie. Wówczas nie mieliśmy tak rozbudowanej wiedzy na temat skutków ubocznych węglowodorów aromatycznych, więc korzystano z niego „na potęgę”. Dziś, gdy już wiemy że węglowodory, które stanowią bazę subitu są dla naszego zdrowia bardzo groźne, usuwamy go i neutralizujemy podłoże w trosce o zdrowie.
Co to jest subit?
Subit, czyli lepik afaltowy, to nazwa handlowa mieszaniny używanej w budownictwie do przyklajania podłóg drewnianych – głównie parkietów i klepek parkietowych. Jest to mieszanina asfaltów, wypełniaczy (włókna lub mączki), rozpuszczalników i plastyfikatorów. Produkty sygnowane nazwą Subit w ostatnim dwudziestoleciu XX wieku były stosowane powszechnie. Do obrotu z atestem dopuścił Państwowy Zakład Higieny. Sam subit można było kupić do 1996 roku – wtedy nastąpił przełom i zmieniła się świadomość dotycząca jego niebezpiecznego charakteru. Wówczas popularność zdobywać zaczęła wylewka samopoziomująca, która była bezpieczna i szybka w wykonaniu.
Subit czy szkodliwy po 50 latach?
Mogłoby się wydawać, że po tylu latach od położenia, subit przestał stanowić zagrożenie. Nic bardziej mylnego – nawet po 40 latach, substancja nadal jest toksyczna. Oczywiście jego szkodliwość zmniejsza się z roku na rok od wykorzystania, jednak wciąż nie na tyle, by go zignorować. Badania, jakie prowadzono nad subitem już po jego dopuszczeniu do użycia, potwierdziły, że jest to substancja niebezpieczna, toksyczna, o działaniu chorobotwórczym. Jego głównym grzechem jest fakt, że subit dosłownie emituje szkodliwe związki organiczne wszędzie tam, gdzie go użyto.
Jak sprawdzić, czy w moim mieszkaniu jest subit?
Jeżeli masz jakiekolwiek podejrzenia, że w Twoim mieszkaniu może być subit lub nie masz wiedzy co kryje się pod powierzchnią Twojej podłogi, trzeba to zweryfikować. Jeżeli podłoga nie była remontowana od 20 lat, jest duże prawdopodobieństwo, że właśnie subit będzie spoiwem użytym do mocowania podłogi. Fachowcy radzą, by subit „wziąć na węch”, ponieważ ma on specyficzny zapach. Można go wyczuć, gdy dojdzie do rozejścia się klepek parkietu lub gdy pojawią się szczeliny między ścianą i podłogą. Subit rozpoznamy również po demontażu parkietu. Za obecnością subitu przemawia trudność demontażu – był to wyjątkowo mocny klej. Nawet po 50 latach klepki trzymają się bardzo mocno. Gdy po demontażu parkietu trafimy na ciemną, brunatno-czarną masę, prawdopodobnie jest to subit. Ewentualnie może być to zwykły lepik. Wątpliwości rozwieje benzyna ekstrakcyjna, która z łatwością lepik usunie, a z subitem sobie nie poradzi.
Można również skorzystać z usług wykwalifikowanego laboratorium, które sprawdzi, czy pod podłogą znajduje się subit.
Usuwanie subitu – niebezpieczne i wyjątkowo trudne
Usuwanie subitu nie jest zadaniem łatwym ani bezpiecznym, dlatego najlepiej powierzyć je wyspecjalizowanej firmie. Specjalnie przygotowani wykonawcy, ubrani w specjalne kombinezony, okulary ochronne i odpowiednie maseczki, używają specjalistycznych szlifierek planetarnych z tarczami do usuwania subitu lub frezarek do betonu. Te maszyny o dużej mocy są wyposażone w efektywne systemy pochłaniania pyłów.
Użycie szlifierki lub cykliniarki przeznaczonej do innych zastosowań nie jest skuteczne w usuwaniu subitu. Zazwyczaj prowadzi to jedynie do jego rozgrzania, wydobywania dymu w pomieszczeniu, a często nawet do uszkodzenia sprzętu. Dlatego ważne jest skorzystanie z odpowiedniego sprzętu i doświadczenia specjalistów.
Metody usuwania subitu
Usuwanie subitu z budynku to proces złożony, wymagający specjalistycznej wiedzy i odpowiedniego sprzętu. Istnieją różne metody usuwania subitu, dostosowane do jego ilości i lokalizacji. Jednym z powszechnie stosowanych podejść jest mechaniczne usuwanie subitu za pomocą dedykowanych maszyn, które skutecznie usuwają go z powierzchni podłóg lub ścian.
Inną opcją jest chemiczne usuwanie subitu, oparte na wykorzystaniu specjalnych substancji chemicznych, które rozpuszczają klej, ułatwiając jego usunięcie. Przy większych ilościach subitu może być konieczne zastosowanie frezowania, czyli mechanicznego usuwania warstwy podłogi razem z klejem.
Bez względu na wybraną metodę, istotne jest przestrzeganie procedur bezpieczeństwa i dbanie o ochronę zdrowia pracowników oraz mieszkańców budynku. Usuwanie subitu powinno być powierzone specjalistycznej firmie posiadającej odpowiednie kwalifikacje i doświadczenie w tej dziedzinie.
Usuwanie subitu a regulacje prawne
Oczywiście istnieją regulacje dotyczące usuwania subitu z budynków. W Polsce obowiązują przepisy związane z ochroną zdrowia i bezpieczeństwem pracy. Precyzują one standardy usuwania materiałów zawierających azbest, w tym subitu. Zgodnie z tymi przepisami, usuwanie subitu powinno być powierzone wyspecjalizowanej firmie, posiadającej wymagane kwalifikacje i doświadczenie w tej dziedzinie. Pracownicy firmy powinni korzystać z odpowiedniego sprzętu ochronnego, takiego jak kombinezony, maseczki i okulary ochronne.
Odpady zawierające subit powinny być usuwane z budynku zgodnie z obowiązującym prawem oraz procedurami bezpieczeństwa. Dodatkowo, istnieją również regulacje dotyczące transportu i przechowywania odpadów zawierających azbest. Wszystkie te przepisy mają na celu zminimalizowanie ryzyka narażenia na szkodliwe substancje oraz zapewnienie bezpieczeństwa dla pracowników i mieszkańców budynku.
Ile kosztuje usuwanie subitu?
Koszty eliminacji subitu z budynku są zależne od różnych czynników, takich jak ilość subitu, jego lokalizacja oraz położenie budynku. Przyjmuje się jednak, że koszt usunięcia subitu wynosi od 35 do 50 złotych za metr kwadratowy. Warto jednak zauważyć, że te ceny mogą się różnić w zależności od regionu oraz dostępności specjalistów.
Proces usuwania subitu jest skomplikowany i wymaga specjalistycznej wiedzy i sprzętu. Właśnie dlatego zaleca się korzystanie z usług wyspecjalizowanej firmy zajmującej się tego rodzaju pracami. Wynajęcie specjalistycznej firmy może być kosztowne. Zapewnia jednak bezpieczeństwo dla pracowników i mieszkańców budynku oraz minimalizuje ryzyko narażenia na szkodliwe substancje.
Zatrucie subitem – objawy
Objawy zatrucia subitem mogą pojawić się po krótkim lub długotrwałym narażeniu na ten materiał. Krótkotrwałe ekspozycje mogą spowodować podrażnienie oczu, nosa i gardła, kaszel, duszność oraz ból w klatce piersiowej.
Długotrwała ekspozycja na subit może skutkować poważnymi schorzeniami układu oddechowego, takimi jak pylica płucna czy rozwój raka płuc i oskrzeli. Subit zawiera azbest, substancję rakotwórczą, która może wywoływać schorzenia układu oddechowego nawet po wielu latach od narażenia.
Osoby długotrwale wystawione na subit są bardziej podatne na rozwój chorób układu oddechowego. Dlatego istotne jest unikanie kontaktu z subitem oraz przestrzeganie procedur bezpieczeństwa podczas jego usuwania z budynków.
W przypadku zaobserwowania objawów zatrucia subitem lub innych chorób układu oddechowego, zaleca się konsultację z lekarzem i przeprowadzenie badań diagnostycznych w celu wykrycia ewentualnych zmian w płucach.