Gips jest szeroko wykorzystywany w wielu dziedzinach, głównie w budownictwie i rzemiośle artystycznym. Gips jest powszechnie dostępny i stosunkowo niedrogi. Ponadto jest ekologiczny i niepalny, co czyni go popularnym wyborem w wielu zastosowaniach budowlanych i artystycznych. Dowiedz się więcej na temat tego materiału.
Co to jest gips?
Gips to naturalny minerał, który składa się głównie z siarczanu wapnia dwuwodnego (CaSO4·2H2O). Jest to miękki minerał o konsystencji proszku lub płyt, który twardnieje i staje się twardy po zmieszaniu z wodą.
W budownictwie gipsu używa się do wykonywania tynków, sztukaterii, sufitów podwieszanych, ścianek działowych oraz odlewów gipsowych. Ma on zdolność do twardnienia i utrzymywania kształtu po wyschnięciu, co czyni go bardzo użytecznym materiałem w tych zastosowaniach. W rzemiośle artystycznym gips jest stosowany do tworzenia rzeźb, form i odlewów. Jest również używany w stomatologii do wykonywania odcisków zębów oraz w medycynie ortopedycznej do stabilizowania złamań i usztywniania kości.
Rodzaje gipsów
Gipsy budowlane
Gips budowlany ma szybkie tempo wiązania (8-10 minut). Jest doskonały do wypełniania ubytków w ścianach, maskowania niedoskonałości czy nawet do stabilizacji przewodów elektrycznych. Po odpowiednim przygotowaniu mieszanki, ma gładką i stosunkowo sztywną konsystencję. Główną zaletą jest krótki czas schnięcia. Po nałożeniu na ścianę, może być dalej obrabiany już po kilkunastu minutach. Jest idealny do wygładzania niewielkich powierzchni przed malowaniem, tapetowaniem lub układaniem płytek (klej w ubytkach może wymagać grubszej warstwy niż zalecana). Gips budowlany świetnie sprawdza się w remontach do uzupełniania drobnych ubytków. Można go też szlifować, co pozwala uzyskać równą i gładką powierzchnię. Jeśli rozpoczynamy prace remontowe, warto zakupić opakowanie gipsu o wadze zwykle 2 kg za niewielką cenę, zawsze się przyda do kucia, montażu puszek elektrycznych i innych zadań.
Gipsy szpachlowe
Gipsy szpachlowe są przeznaczone do spoinowania płyt kartonowo-gipsowych, wypełniania mniejszych rys, nierówności i ubytków, a także do wygładzania ścian i innych prac remontowych. Po zmieszaniu z wodą są gotowe do nakładania na powierzchnię w warstwach o grubości od 1 do 5 mm (zgodnie z zaleceniami producenta). Niektóre z gipsów szpachlowych zawierają mikrowłókna lub specjalne polimery i doskonale nadają się do wypełniania połączeń między płytami gipsowo-kartonowymi. Najczęściej spotykane opakowania mają pojemność 1, 2, 5, 20, 25 kg.
Gips szpachlowy jest zalecany jako pierwsza warstwa, bezpośrednio na podłoże lub na już istniejące tynki gipsowe, cementowe, cementowo-wapienne, beton, itp. Często stosowany do korygowania i precyzyjnego wykończania kątów. Posiada większą wytrzymałość niż gładzie, umożliwiając nakładanie warstw o grubości nawet do 6 mm naraz. Wyróżnia się również bardzo wysoką przyczepnością, co pozwala na łączenie małych elementów dekoracyjnych z gipsu. Po wyschnięciu staje się bardzo trwały, co czasami utrudnia proces szlifowania. Gipsy szpachlowe doskonale sprawdzają się w przypadku nierówności, gdzie możliwe jest nakładanie grubej warstwy, co skraca czas pracy.
Gładzie gipsowe
Gładzie gipsowe stosuje się do dekoracyjnego wygładzania ścian i wyrównywania chropowatych powierzchni innych tynków, takich jak cementowe i cementowo-wapienne, w celu przygotowania ich do malowania. Mogą również pełnić funkcję ostatecznej warstwy wykończeniowej. Gładzie gipsowe nadają się również do wypełniania niewielkich rys i ubytków. Charakteryzują się dłuższym czasem wiązania, łatwością w obróbce i szlifowaniu, wysoką gładkością powierzchni oraz zazwyczaj mają kolor śnieżnobiały. Należy jednak pamiętać, że nie należy nakładać gładzi gipsowych bezpośrednio na ściany z betonu komórkowego, ponieważ może to prowadzić do pęknięć.
Gipsy tynkarskie
Gipsy tynkarskie są przeznaczone do ręcznego wykonywania lekkich jednowarstwowych tynków wewnątrz budynków, na ścianach i sufitach. Można je również stosować do wyrównywania już wykończonych ścian. Nakłada się je w jednej warstwie o grubości od 8 do 25 mm. Najczęściej spotykane opakowania mają pojemność 25 i 30 kg.
Zalety gipsu
Gips budowlany jest popularnym i wszechstronnym materiałem w budownictwie, umożliwiając wykonywanie różnorodnych prac wykończeniowych, naprawczych i dekoracyjnych. Ponieważ jest materiałem naturalnym podobnie jak drewno i wapno, ma bardzo niską promieniotwórczość. Ponadto wyroby z gipsu posiadają naturalną odporność na ogień, co sprawia, że są bezpieczne w przypadku pożaru. Gips ma zdolność do wchłaniania i oddawania wilgoci, co pomaga w utrzymaniu odpowiedniego poziomu wilgotności w pomieszczeniach. Działa to korzystnie na mikroklimat wewnątrz pomieszczeń.
Gips budowlany poza wyżej wymienionymi cechami, ma też inne zalety. Oto one:
- Łatwość w użyciu: Gips budowlany jest łatwy do przygotowania i aplikacji. Wymaga jedynie odpowiedniego wymieszania z wodą, aby uzyskać jednolitą masę gotową do użycia.
- Szybkie wiązanie: Gips budowlany ma krótki czas wiązania, co oznacza, że staje się twardy i gotowy do dalszych prac w ciągu kilku minut. To umożliwia szybkie postępy podczas remontów lub prac naprawczych.
- Wielofunkcyjność: Gips budowlany ma szerokie zastosowanie w budownictwie. Może być stosowany do wypełniania ubytków w ścianach, sufitach i innych powierzchniach, do szpachlowania, mocowania elementów wykończeniowych, takich jak listwy czy gniazdka elektryczne, oraz do tworzenia sztukaterii i innych dekoracyjnych elementów.
- Izolacja akustyczna: Gips budowlany ma właściwości izolacyjne, które pomagają w tłumieniu dźwięków. Dzięki temu może przyczynić się do poprawy komfortu akustycznego w pomieszczeniach, zarówno w domach, jak i w budynkach komercyjnych.
- Odporność na ogień: Gips budowlany jest materiałem o naturalnej odporności na ogień. W przypadku pożaru działa jako bariera, opóźniając rozprzestrzenianie się ognia i chroniąc struktury budynku.
- Ekologiczność: Gips budowlanyto materiał ekologiczny, ponieważ wytwarza się go z naturalnych surowców. Jest on również recyklowalny, co oznacza, że może być ponownie wykorzystywany lub przetwarzany.
Wady gipsu
- Nietolerancja na wilgoć: Gips jest podatny na uszkodzenia spowodowane wilgocią i wodą. Dodatki mogą częściowo poprawić jego odporność na wilgoć, ale nie jest to pełna ochrona. Dodatkowo, gips może reagować na wilgoć poprzez rozpuszczanie się lub zmniejszanie swojej wytrzymałości.
- Konieczność zabezpieczenia: Ze względu na swoją wrażliwość na wilgoć, gips wymaga odpowiedniego zabezpieczenia, szczególnie w wilgotnych lub mokrych obszarach.
- Czas wiązania: Gips ma określony czas wiązania, po którym staje się twardy i nieelastyczny. Dla niektórych zastosowań może być to ograniczeniem.
- Brak elastyczności: Gips jest materiałem kruchym i nieelastycznym, co oznacza, że może łatwo pękać lub uszkadzać się pod wpływem silnych uderzeń lub obciążeń dynamicznych.
Jak stosować gips i zaprawy gipsowe?
Przed rozpoczęciem prac remontowych, które obejmują użycie gipsów i mas szpachlowych, istotne jest przeprowadzenie oceny stanu powierzchni. Niewielkie ubytki i pęknięcia najlepiej jest wypełniać gotowymi masami szpachlowymi. Podłoże musi być zawsze czyste, stabilne, niekrujące się i pozbawione zatłuszczeń. W przypadku odklejenia tynku od muru, należy go usunąć. Miejsca te można łatwo zlokalizować przez lekkie stukanie w ścianę. Pył i okruchy tynku należy usunąć z wszelkiego rodzaju otworów, szczelin i rys. Przed nałożeniem gipsów należy również usunąć stare, łuszczące się powłoki malarskie.
W zależności od składu i rodzaju szpachlówki, producenci zalecają, aby miejsca do wypełnienia były suche lub lekko zwilżone.
Po odpowiednim przygotowaniu powierzchni, konieczne jest nałożenie gruntu. Celem gruntu jest zmniejszenie chłonności powierzchni i zwiększenie przyczepności. Należy zagruntować zarówno małe rysy, pęknięcia, otwory po kołkach, jak i całe obszary, które będą szpachlowane. Ważne jest, aby rozpocząć gipsowanie dopiero po całkowitym wyschnięciu gruntu. Szpachlowanie powinno być wykonywane warstwami o odpowiedniej grubości, zgodnie z zaleceniami producenta szpachlówki, które są podane na opakowaniu.
Gips – cena
Gips budowlany: Ceny zazwyczaj mieszczą się w przedziale od kilku złotych do kilkunastu złotych za kilogram lub opakowanie o pojemności od 1 kg do 25 kg. Większe opakowania mogą być bardziej ekonomiczne.
Gips szpachlowy: Ceny gipsu szpachlowego również wahają się w zależności od wielkości opakowania i producenta. Przybliżony zakres cen to kilka złotych do kilkunastu złotych za kilogram lub opakowanie o pojemności od 1 kg do 25 kg.